Xét nghiệm chức năng gan gồm những gì

Các xét nghiệmchức năng gan giúp xác định sức khỏe của gan bằng cách đo nồng độ protein, men gan và bilirubin trong máu.

Những ai cần làm xét nghiêm gan

Các xét nghiệm chức năng gan giúp bác sĩ kiểm tra chức năng của gan và phát hiện các tổn thương gan. Những xét nghiệm máu này đo nồng độ protein và enzyme trong máu của bạn.

Xét nghiệm chức năng gan thường được khuyến nghị trong các tình huống sau:

• Kiểm tra thiệt hại do nhiễm trùng gan, như viêm gan B và viêm gan C
• Theo dõi tác dụng phụ của một số loại thuốc được biết là ảnh hưởng đến gan
• Tiền sử bệnh gan, để theo dõi bệnh và cách điều trị đặc biệt hiệu quả
• Người bệnh gặp các triệu chứng rối loạn gan
• Người bệnh có điều kiện y tế như triglyceride cao, tiểu đường , huyết áp cao hoặc thiếu máu
• Uống rượu nhiều

Những xét nghiệm chức năng gan thông thường là gì?

Một số xét nghiệm chức năng gan thành các nhóm như sau:

• Nhóm xét nghiệm đánh giá tình trạng hoại tử gan.
• Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng bài tiết và khử độc.
• Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng tổng hợp.

     Xét nghiệm chức năng gan thường được dùng để đánh giá một cách cụ thể men gan và proteins trong máu. Tùy vào xét nghiệm, có thể cao hoặc thấp hơn mức bình thường có thể chỉ ra vấn đề của gan. Một vài xét nghiệm chức năng gan thông thường bao gồm :

   Alanine transaminase (ALT)

     ALT được sử dụng trong cơ thể để chuyển hóa protein. Nếu gan bị tổn thương hoặc mất chức năng chuyển hóa này, ALT sẽ được phóng thích vào trong máu gây tăng ALT. Một kết quả xét nghiệm cao hơn bình thường có thể là dấu hiệu của tổn thương gan.

Theo hiệp hội tiêu hóa gan mật của Mỹ (American College of Gastroenterology) ALT cao hơn 25 IU/L ở nữ và trên 33 IU/ L ở nam thường cần làm thêm xét nghiệm đánh giá chức năng gan cao hơn.

   Aspartate aminotransferase (AST)

AST là men được tìm thấy trong cơ thể, bao gồm tim, gan và cơ. AST không phản ánh tổn thương gan cụ thể như ALT, thường được đo cùng với ALT để đánh giá vấn đề của gan.

Khi có tổn thương gan, AST được phóng thích vào máu. Kết quả tăng AST có thể hướng đến vấn đề của gan hoặc cơ.

Trị số bình thường của AST là 40 IU/L ở người lớn và có thể cao hơn ở người trẻ và trẻ sơ sinh.

Alkaline phosphatase (ALP)

     ALP là men được tìm thấy trong xương, đường mật, và gan. ALP thường được kết hợp với nhiều xét nghiệm khác. Trị số ALP cao có thể hướng tới tình trạng viêm gan, tắc mật, hoặc bệnh lý xương.

Trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên có thể tăng nhẹ vì đang ở tuổi phát triển xương. Phụ nữ có thai có thể tăng ALP . Trị số bình thường tham khảo của ALP là 120 U/L ở người lớn .

Xét nghiệm Albumin.

     Albumin là protein chính được tạo bởi gan. Đóng vai trò quan trọng về mặt chức năng trong cơ thể. Ví dụ như :

• Ngăn thoát dịch ra khỏi lòng mạch máu
• Nuôi dưỡng mô.
• Vận chuyển hormone, vitamins, và một số vật chất trong cơ thể.

Albumin đánh giả khả năng tạo protein của gan. Trị số thấp có thể hướng đến mất chức năng gan. Giá trị tham khảo bình thường của albumin 3.5-5.0 g/ dL. Tuy nhiên, trị số albumin thấp có thể gặp trong suy dinh dưỡng, bệnh thận, nhiễm trùng và viêm.

   Xét nghiệm billirubin.

     Bilirubin là sản phẩm từ sự phá vỡ hồng cầu, đi qua gan trước khi được bài tiết vào phân. Tổn thương gan có thể gây không chuyển hóa billirubin, dẫn tới tăng cao bất thường billirubin trong máu. Kết quả xét nghiệm billirubin cao hướng tới một tổn thương gây mất chức năng gan.

Trị số tham chiếu bình thường của billirubin toàn phần là 0.1-1.2 mg/ dL. Có nhiều bệnh lý gây tăng billirubin nhưng chức năng gan bình thường.

Tại sao cần xét nghiệm chức năng gan?

     Xét nghiệm chức năng gan giúp xác định tình trạng hoạt động của gan. Một số chức năng quan trọng của gan như :

• Lọc máu.
• Chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thức ăn.
• Dự trữ vitamins và khoáng chất.
• Kháng đông máu.
• Tạo cholesterol, protein, men, mật.
• Loại bỏ vi khuẩn khỏi máu
• Tạo kháng thể.
• Cân bằng hormone.
• Điều hòa đường huyết.

Cần chuẩn bị gì khi xét nghiệm chức năng gan?

Khi đi xét nghiệm chức năng gan thì người xét nghiệm cần phải nhịn đói ít nhất là 8 tiếng trước khi xét nghiệm. Bởi nó sẽ làm cho kết quả xét nghiệm bị lệch đi, các chỉ số xét nghiệm không đúng . Không những thế, kết quả sinh hóa cũng sẽ sai lệch khi bạn vừa mới hấp thụ lượng dưỡng chất vào cơ thể. 

Sau xét nghiệm chức năng gan cần làm gì

Sau xét nghiệm bạn có thể ra về và sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên nếu thấy chóng mặt hoặc đau đầu nhẹ trong lúc lấy máu, nên nghỉ ngơi.

Kết quả có thể không thể xác định tức thời một cách chính xác mức độ tổn thương gan, nhưng sẽ giúp biết được cần làm gì bước tiếp theo để định bệnh. Bác sĩ sẽ thông báo kết quả và đề nghị làm điều cần thiết ở bước kế.

Thường nếu có bất thường trong xét nghiệm chức năng gan, bác sĩ sẽ kiểm lại thuốc bạn đang dần và lịch sử nằm – điều trị ở bệnh viện.

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm tìm viêm gan, tình trạng nhiễm trùng, một số bệnh lý khác ảnh hưởng đến gan. Có thể yêu cầu thêm hình ảnh học như siêu âm, CT scan. Thậm chí sinh thiết gan nếu cần trong một số bệnh lý.